دستگاه کروماتوگرافی گازی GC-MS از دو قسمت GC (کروماتوگرافی گازی) و MSD (طیف سنجی جرمی) تشکیل شده است. در قسمت GC، پروسه جداسازی رخ می دهد. اجزای موجود درنمونه براساس برنامه دمایی دستگاه و برحسب تمایلی که فاز ساکن درون ستون برای نگهداری آنها دارد از یکدیگر جدا می شوند. فاز متحرک اجزای جدا شده را به طرف آشکارساز هدایت می کند. جریان گاز خارج شده از دستگاه کروماتوگرافی گازی GC وارد محفظه یونیزاسیون طیف سنج جرمیMSD میگردد. هنگامی که الکترونهای پُر انرژی به مولکولهای نمونه برخورد کند، یونیزاسیون مولکولها رخ میدهد. یونهای حاصله، از درون آنالیزر عبور کرده و در نهایت آشکار میگردند. با استفاده از MSD حصول طیف جرمی هر جزء موجود در نمونه ممکن میگردد. طیف سنج جرمی MSD بهصورت نموداری از درصد فراوانی یون بر حسب نسبت m/e نشان داده میشود. با بررسی یک طیف جرمی معمولی میتوان اطلاعات بسیار زیادی در مورد شناسایی ترکیب، ایزوتوپها، وزن مولکولی، یونهای مولکولی و... بدست آورد.
GC-MS يك روش فيزيكي است كه براي جداسازي، شناسايي و اندازه گيري اجزاي فرار موجود در نمونه ها به كار مي رود. همچنين حدود 200 جزء مختلف نفت خام را به آساني مي توان با استفاده از آن تشخيص داد. اين روش سريع و ساده است و براي تشخيص ناخالصي هاي موجود در نمونه ها با مقادير كم, مواد ضد آفت در پوست ميوه جات و اندازه گيري گازها و آلودگي مواد به كار مي رود.
برخي از كاربردهاي مهم كروماتوگرافي گازي _جرمي (GC-MS) عبارتست از:
جداسازی و شناسایی ترکیبات فرارمانند هیدروکربنها، استرها، الکلها و اسانس ها
تعیین وزن مولکولی و طیف جرمی ترکیبات
تعیین میزان خلوص مواد
جداسازي و شناسائي برخي از تركيبات آلي
تعيين ساختار تركيبات آلي در لاستيك
آناليز برخي داروهاي نانو ذرات