کروماتوگرافی گازی (Gas Chromatography) یکی از روشهای کروماتوگرافی است که برای بررسی و جداسازی مواد فرار بدون تجزیهشدن آنها، بکار میرود.
کروماتوگرافی گازی معمولاً برای جداسازی و اندازه گیری مولکول ها و گازهای آلی استفاده می شود. برای عملکرد این تکنیک، اجزای مورد تجزیه و تحلیل باید فرار، از نظر حرارتی پایدار و دارای وزن مولکولی کمتر از 1250 Da باشند.
در کروماتوگرافی گازی GC، فاز گازی یک فاز بی اثر (برای مثال هلیوم، نیتروژن، آرگون و دی اکسید کربن) است و به فاز متحرک گاز حامل نیز می گویند. فاز ساکن یک جسم جامد جاذب و یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلوله های شیشه ای یا فلزی قرار داده شده است. در صورتی که فاز ساکن جسم جامد جاذب باشد اصطلاحا کروماتوگرافی گازی گویند و اگر فاز ساکن مایع غیر فرار باشد آن را کروماتوگرافی گاز مایع گویند. اما هردو به کروماتوگرافی گازی معروف هستند.
گازی بی اثر است مانند He, N2, Ar, از همه بهتر He است ولی چون گران است کاربرد کمی دارد. نگهداری He هم خطرناک است چون قابلیت انفجار دارد، بنابراین N2 در اکثریت موارد به عنوان گاز حامل در کروماتوگرافی گازی GC استفاده می شود.
منبع گاز حامل چیست؟ یک کپسول گاز با فشار زیاد به عنوان منبع گاز کامل استفاده می شود. غالبا این گاز نیتروژن با خلوص ۹۹/۹۹ درصد میباشد اما گاز های دیگری همانند هلیوم، آرگون و دی اکسید کربن نیز استفاده می شود.
خلوص گازحامل: گاز حامل باید خلوص بالایی داشته باشد چراکه ناخالصی هایی همچون اکسیژن و آب می توانند با فاز مایع در ستون واکنش دهند و آن را تخریب کنند. در این خصوص، ستون های شامل پلی استر، پلی گلایکول و پلی آمید، بیشتر در معرض خطر هستند.
گاز حامل برای حمل نمونه تزریق شده از درگاه به درون ستونها نیازمند جریانی گازی ترجیحا با کمترین میزان واکنش ، انتخاب میشود که مجدد برای انتخاب گاز مناسب با رجوع به استاندارد یا نوع ترکیبات نمونه و ستون مشخص میگردد.
جهت ایجاد سیستم اتوماسیون آزمایشگاهی جهت تزریق تعداد زیادی نمونه بصورت خودکار و دریافت خودکار نتایج از سیستم اتو سمپلر استفاده میشود که مبنای کار بصورت آماده سازی و قرار گیری در جایگاههای مشخص و سپس تزریق نمونه ها و دریافت نتایج بدون دخالت کاربر یا انسان میباشد. مزیت دیگر کاهش خطا ،انسانی افزایش دقت و تکرار پذیری میباشد.
آون دریچه بزرگ امکان ترکیب چندین روش و تعمیر و نگهداری آسان را فراهم می کند.